Onze constitutionele democratie
Een stukje staatsinrichting. Natuurlijk breekt het zweet je weer uit als je denkt aan deze droge stof. Maar door de hervormingen van de politie, van gemeente- en rijkspolitie naar Regiopolitie en vervolgens naar de Nationale politie, ben ik mij toch wel eens af gaan afvragen, of het nou echt om een betere politieorganisatie ging of dat er andere krachten een rol speelden.
Democratie is gestoeld op 3 pijlers.
Wetgevende macht, Rechtsprekende macht en Uitvoerende macht.
Daarnaast de scheiding van kerk en staat.
En dan nog een 4e pijler, namelijk de journalistiek.
De bewakers van onze democratie, die door waarheidsvinding, hoor en wederhoor de laatste verdedigingslinie van onze democratie vormt.
Organisatie van de politie.
De ouderen kennen nog bestuurlijke inbedding van gemeentepolitie en rijkspolitie in gemeenten. De politiesterkte werd op eenvoudige manier bepaald. Namelijk: aantal inwoners. 25.000+ inwoners gemeentepolitie en lager onder: rijkspolitie. De burgemeester en politiechef van een dorp, stonden dicht bij elkaar. Criminaliteit en leefomgeving waren leidend. Politiek werd bedreven op gemeentelijk niveau en daar had de politie weinig last van.
Echter elk korps had zijn eigen gesloten computersysteem en wist nauwelijks wat er bij de buren gebeurde.
De rijkspolitie daarentegen, was op dat gebied een stuk verder.
Eind jaren 80 vond men dat het anders moest en zie daar, in 93 deed de Regiopolitie zijn intrede. Was dat verkeerd? Welnee. Als voorzitter van de dico en lid van de redico (OR heet dat tegenwoordig) in oprichting heb ik van dichtbij mee mogen maken, hoe politiek werkt.
Tijdens deze reorganisatie kwamen er politieke krachten en machten vrij die van invloed waren op het functioneren van de politie. Maar de regiopolitie ging draaien en langzaam viel alles langzaam op zijn plaats. Alleen dan vindt men ineens dat we naar een nationale politie moeten. Groter, sterker, flexibeler.. Afijn je weet het, je was er bij. Precies Opstelten, burgemeester van Utrecht nog een fel tegenstander, jaste deze nationale politie er doorheen. Vijf jaar later komen we tot de kern, van datgeen, waar ik mij ernstig zorgen over maak.
Scheiding der machten vervaagt.
Politieke tentakels raken steeds meer aan politie, justitie en journalistiek. Voor de politie hou ik het maar dicht bij huis. Hoe kan t, dat chef nationale politie, over de rechten en inkomsten van dienders onderhandelt met onze en zijn eigen werkgever: de Minister van J&V. Het past niet in ons systeem en loopt voor de voeten van de bonden. Bovendien is het moreel gezien een miskleun.
Vervolgens zien we dan het proces tegen Wilders. De politie maakt voorgedrukte formulieren om snel aangiften op te kunnen nemen en wordt zo een instrument van sommige politieke partijen die mensen oproept om vooral aangifte te gaan doen. Of die mensen echt gekrenkt zijn of dat er sprake is van groepsgedrag, zullen we nooit weten.
Bij justitie zie je dat ook zij gevoelig is voor politieke invloeden. Vrouwe Justitia was toch echt geblinddoekt en met een weegschaal wordt afgebeeld? Justitie die zonder aanziens des persoon zaken toetst en vervolgt. En daar ga je wel eens aan twijfelen. De politiek, die zich openlijk mengt in justitieel optreden, of uitspraken van de rechterlijke macht. Iets doordrukken wat niet in een regeerakkoord staat en de kamer negeert en een democratisch middel als een referendum de nek omdraaien. Bij de journalistiek, baar ik me zorgen, Snel scoren is vaak belangrijker dan waarheidsvinding. Zo bleek dat een gerenommeerd programma gesproken teksten copy/pasten in een totaal ander onderwerp. Toen dat uitkwam, stilte, een ijzige stilte alom. Die stilte, bij de laatste verdedigingslinie van onze democratie, is zorgwekkend. Die zorgen heb ik gedeeld met een oud journalist, die ik hoog heb zitten. Ik wilde weten of ik het verkeerd zag. Het antwoord was duidelijk. “Ik ben het met u eens”.
Als dát het is, doe je niet meer aan journalistiek, maar loop je weg voor je maatschappelijke verantwoording, Net zoals een politieman of vrouw een maatschappelijke verantwoording heeft. Zo ook heeft justitie een maatschappelijke verantwoording en in navolging daarvan de politiek.
En als je dan bij al die pijlers ziet, dat die maatschappelijke verantwoording ondergeschikt wordt aan het halen van doelstellingen of targets zoals het tegenwoordig heet, dan mag je je zorg uitspreken over de constitutie waarop onze democratie gebaseerd is. Het is een langzame uitholling van wie we zijn, van dát waar wij onze identiteit aan ontlenen. In dat verlengde van zorg over de staat waar onze democratie in verzandt, maak je je zorgen over morgen.
Wat voor land laten we voor onze kinderen achter?
