Crisis in de Rechtsstaat - Ab Gietelink

De Crisis in de rechtsstaat en de verkiezingsuitslag met 19 fracties zijn gebaat bij Extraparlementair Kabinet. Het nu 7 maanden voortslepende formatieproces versterkt de wenselijkheid hiervan.
We zijn getuige van een vertraagde ineenstorting van het oude parlementaire systeem en een transitie naar een nieuw meer dualistische structuur. De kiezer stemde op 17 Maart 2021 voor toetreding van de nieuwe politieke partijen Volt, JA21, BBB en Bij1 en dat betekende een groei van het aantal parlementaire fracties van 13 naar 16. Sindsdien voltrokken zich bovendien nog 3 afsplitsingen door parlementariërs met veel voorkeursstemmen. De Groep von Haga splitste zich af van FVD, Groep De Haan nam afscheid van 50 Plus en Pieter Omtzigt van het CDA. Het totaal komt nu op het aantal van 19 Kamerfracties. Het einde is nog niet in zicht. Welke krachten gaan schuil onder die fragmentatie?
Sinds ongeveer 2000 zien we de sterke opkomst van 1-item partijen en mandaten voor specifieke personen. We kregen een partij voor de Ouderen, anti-Islam, basisdemocratie, pro allochtonen en zelfs een partij voor de Dieren. Recent kregen we daar nog partijen bij voor Europa, Boeren en Gekleurde Nederlanders. Het lijkt overdadig, maar is in feite nog te weinig. Waar stem je voor als je politiek links georiënteerd bent en tegen de Coronamaatregelen? Die groep is politiek dakloos en zou wel eens groter kunnen zijn dan velen denken.
De oude Volkspartijen CDA en PvdA zijn de afgelopen 20 jaar feitelijk in stukken uit elkaar gescheurd. De VVD houdt door het krediet van haar premier Mark Rutte als enige traditionele Volkspartij voorlopig stand. Maar op de Liberale flank vormen D66 en Volt een uitdaging, terwijl op nieuw Rechts FvD en Ja21 lonken naar de achterban van de VVD.
We zijn getuige van het einde van het fenomeen ‘politieke partij’ als organisatieplatform van een ‘politiek ideologische familie met een coherent mens en wereldbeeld’. Zonder samenbindende ideologie is er immers geen inhoudelijk fundament voor een politieke partij. De politieke fragmentatie is feitelijk nog veel groter dan we nu zien. Binnen alle politieke partijen bestaan er namelijk vleugels die over diverse onderwerpen weer heel verschillend denken.
Behalve dat een meerderheidscoalitie na 6 maanden formeren niet haalbaar lijkt is hij eigenlijk ook niet wenselijk. Er zitten democratisch gezien grote nadelen aan een meerderheidskabinet. Het meerderheidscoalitiesysteem steunt op oneigenlijke compromissen, fractiediscipline en programmadiscipline. Het systeem eist het inleveren van authenticiteit van het individuele kamerlid en het voortdurend wegmasseren van onderlinge verschillen. Het systeem functioneert het best met volgers, die slikken en zwijgen en sluit scherpe critici buiten. Symbool van dat fenomeen.

Mirror mirror: https://www.youtube.com/watch?v=Ll65rYUzocM